جدیدترین کتب منتشر شده...

نظریه جهانی شدن از زمانی که به عنوان یک چارچوب فکری و عملی جدید به دنیا ارائه شد تا امروز مسیری پرچالش را پشت‌سر گذاشته است. بسیاری از کشورهای جهان از دستاوردهای این پدیده بهره‌مند شدند و مسیر توسعه را با سرعتی شگفت پیمودند، اما در برخی از کشورها این امر منجر به گسترش شکاف بین فقیر و غنی و فقیرتر شدن مردم شده است.

شکل گیری و رشد گروههای سلفی جهادی از دهه 1990 ،از معضلات و بحـرانهـای عمـده بسـیاری از کشورهای قاره آسیا و آفریقا بوده است. دراین میان، نیجریه، بزرگترین کشور مسلمان نشین قاره آفریقـا، طی سه دهه گذشته از مهمترین مناطق فعالیت گروههای سلفی جهادی بوده است. فعالیـت گـروههـای افراطی در این کشور موجب شکل گیری بحران و همچنین تسرّی ناامنی و بی ثباتی به فراسوی مرزهای این کشور شده است.

کتاب «توهم بزرگ» یکی از آثار متأخر جان مرشایمر، از نظریه پردازان سنت فکری واقـعگـرا، در روابـط بین الملل است که به زبانی نسبتاً ساده دیدگاههای او را درباره ماهیت نظام بین المللی بازنمـایی مـیکنـد. مهمترین هدف نظری کتاب، پیامدهای پیگیری هرمونی لیبرال در سیاست خـارجی یـک قـدرت جهـانی است. ادعای نظری مرشایمر آن است که سیاست خارجی لیبرال، به دلیل بی توجهی به اصل موازنه قدرت، نادیده گرفتن ماهیت آنارشیک نظام بین الملل و نبود فهم ملی گرایی، منجر به بروز جنگ میشود.

اکنون در دهه دوم قرن 21، جهان با مفاهیم و حوزه‌های جدیدی از سیاست مواجه است که با گذشته تفاوت دارد. در این دوران، سیاست به زندگی روزمره انسان‌ها معطوف است و سبک‌های مختلف زندگی را بازنمایی می‌کند. سبک‌های زندگی فردی و اجتماعی مختلف و بسیار متنوع، منعکس‌کننده جهانی بدون مرز، سرشار از حقایق متکثر و دربرگیرنده آغازها، راه‌ها و مقاصد گوناگون است. در این جهان، موضوعاتی مانند: تمایلات و علائق خصوصی، اطلاعات و دانش، اخلاقیات، ماوراءالطبیعه و متافیزیک وارد سیاست شده‌اند و فضایی مملو از آشوب و پیچیدگی و واجد دعاوی متناقض و مبهم ایجاد کرده‌اند که امکان دستیابی به اصول ثابت و متقن در سیاست را سلب کرده و امکان تحلیل سیاسی ازطریق به‌کار بستن دستورات دقیق و روشمند را ازبین برده است.

نتیجه منازعه تجاری میان چین و آمریکا در تعریف روابط میان دو کشور و تکامل معماری منطقه‌ای آسیا ـ پاسیفیک تأثیرگذار است. به باور نویسنده، گذار ناتمام چین به اقتصاد بازار و همگرایی نامناسب این کشور به نظام تجاری جهانی مبنع اصلی اختلاف میان چین و آمریکا شده است. به میزانی که دو کشور روابط اقتصادی خود را بازتوازن کنند و بر سر برخی از نقش‌ها و هنجارهای حاکم بر رفتارهای اقتصادی به توافق برسند می‌توانند نقشی بزرگ در رژیم تجارت منطقه‌ای در آسیا ـ پاسیفیک ایفاء کنند. نوشتار حاضر به بررسی نقش چین و آمریکا در ایجاد یک معماری تجارت منطقه‌ای در آسیا ـ پاسیفیک و چالش‌های چین در این زمینه پرداخته و درنهایت توصیه‌هایی در زمینه تقویت روابط چین و آمریکا ارائه داده است.

آمریکا، ‌اصلی ترین ‌بازیگر ‌خارجی ‌فعال ‌در ‌عراق ، ‌از ‌سطح ‌بالایی‌از‌اثرگذاری ‌بر روندها‌ و‌ شرایط ‌سیاسی‌ و‌ امنیتی‌ این‌ کشور‌ برخوردار‌ است.‌ بعد‌ از‌ اقدام‌ تروریستی‌ آمریکا‌ در ‌به شهادت‌ رساندن‌سردار‌سلیمانی‌و‌ ابومهدی‌المهندس ‌و ‌همراهان ‌آنها ‌در‌3 ژانویاه‌2020 و پاسخ موشکی‌ ایران ، ‌تحرکات ‌و ‌رویکردهای‌آمریکا‌ در ‌عراق ‌و ‌معادلات‌ بین المللی ‌آمریکایی ها ‌با‌دولت،‌گروههای ‌سیاسی‌ و‌ نیروهای مقاومت‌ در ‌عراق ‌وارد ‌مرحله ‌جدیدی ‌شده‌ است.

به باور نویسنده، از هنگام تأسیس سازمان ملل، اسناد و کنوانسیون‌های متعددی با عنوان حمایت از حقوق زنان به تصویب رسیده است، اما نکته قابل تأمل عدم ضمانت اجرایی و تعارض اسناد با قوانین داخلی کشورها است. افزایش خشونت علیه زنان، تجاوز، فقر، مهاجرت و هرزه‌نگاری نمونه‌هایی از عدم موفقیت این نهاد مهم بین‌المللی در دفاع از حقوق زنان است. نوشتار حاضر به بررسی انواع حمایت از حقوق زنان از سوی سازمان ملل متحد و میزان موفقیت آن را مورد بررسی قرار داده است.

هنگامی که بخواهیم دربارۀ افراط‌گرایی اسلامی صحبت کنیم با مجموعه‌ای از واژه‌ها و مفاهیم مشابه مانند اسلام سیاسی، بنیادگرایی، اصول‌گرایی، جهادیون، اسلام ستیزه‌جو، اسلام رادیکال و دیگر واژه‌های مشابه مواجه می‌شویم که بدون دقت لازم هریک به‌جای دیگری به کار برده می‌شود و خط تمایزی بین آنها ترسیم نمی‌شود. نوشتار حاضر درصدد یافتن شاخص‌هایی برای سنجش افراط‌گرایی و تفاوت آن از اسلام‌گرایی است زیرا که فرض اساسی این نوشتار بر آن است که اسلام با فرهنگ و تمدن و تاریخ مردم آسیای مرکزی ممزوج است و نمی‌شود مردم منطقه را جدای از باورهای دینی و گرایش آنان به اسلام تصور کرد؛ لذا باید بین اعتقادات مردم با پدیدۀ افراط‌گرایی که نوعی سوءاستفاده از باورهای دینی و اعتقادی مردم منطقه است تفاوت قائل شد.

کشورها در تعیین سیاستها و راهبردها فقط بر وضعیت درونی خود متمرکز نیسیتد و به نوعی در یک سری پویش های تعاملی با مجموعه ای از کشورهای خارجی به ویزه مناطق پیرامونی و همسایگان خود در ارتباط اند . حال اگر این دولتها در شکل مدرن و تعریف شده آن علاوه بر مشروعیت و قانون مندی داخلی ، بر وسایل نظامی و ابزار خشونت خود تسلط داشته باشند ،تنها نگرانی بقیه دولت ها تنظیم معادلات دو جانبه و چند جانبه برای پیشبرد تامین منافع و جلوگیری از برهم خوردن موازن منطقه ای است.

در سال‌های اخیر جمهوری اسلامی ایران در راستای گسترش همکاری‌های خود با کشورهای مختلف، توجه ویژه‌ای به کشورهای جنوب از جمله کشورهای آفریقایی و قاره آفریقا داشته است. آفریقا با وجود سال‌ها استعمار، سرزمینی پر از فرصت‌های بکر برای سرمایه‌گذاری است. زمینه‌های زیادی برای گسترش همکاری بین جمهوری اسلامی و آفریقا وجود دارد. استفاده از این زمینه‌ها برای توسعه روابط، ظرفیت‌های زیادی برای دوطرف به همراه خواهد داشت. در این راستا و برای تعمیق هر چه بیشتر روابط بین ایران و آفریقا، اولین اجلاس هم‌اندیشی ایران و آفریقا در قالب جلسات عمومی و تخصصی مختلفی برگزار شد. در این نوشتار بخشی از مهم‌ترین دیدگاه‌های ارائه شده در این همایش را می‌خوانید.

چهارمین همایش بین‌المللی امام خمینی و سیاست خارجی ایران، با نام «عدالت در سیاست، روابط و نظام بین‌الملل» در تاریخ 12 خردادماه 1389 در دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه برگزار شد. در این همایش یک روزه مهمانان داخلی و خارجی بسیاری حضور داشتند که هر یک از جنبه‌های گوناگون به مسئله عدالت در سیاست، روابط و نظام بین‌الملل پرداختند و دیدگاه‌های خود را در این زمینه بیان کردند. در این نوشتار کوشش برآن است مهم‌ترین نکاتی که ازسوی شماری از سخنرانان این همایش مطرح شده به‌طور خلاصه آورده شود.

جمهوری آذربایجان با در اختیار داشتن منابع عظیم انسانی، طبیعی و انرژی و برخورداری از زیرساخت‌های مناسب و نرخ روبه‌رشد اقتصادی در سال‌های اخیر، هم در سطح منطقه و هم در سطح بین‌المللی جایگاه خاصی پیدا کرده است. اما این کشور با وجود برخورداری از چنین ظرفیت‌هایی به دلیل درگیری در مناقشه قره‌باغ با مشکلات زیادی رو‌به‌رو بوده است. در راستای بررسی این ظرفیت‌ها و موانع پیش روی جمهوری آذربایجان، بنیاد مطالعات قفقاز با همکاری دفتر مطالعات سیاسی وزارت خارجه همایشی با عنوان «جمهوری آذربایجان، تجارب پیشین ـ چشم‌انداز فرارو» در 28 شهریور 89 با حضور اندیشمندان و مقامات سیاسی و دیپلماتیک دو کشور و دیگر کشورهای منطقه برگزار کرد که دراین نوشتار بخشی از مهم‌ترین دیدگاه‌های ارائه شده در این همایش را می‌خوانید.